Στομάχι εναντίον εγκεφάλουΕίναι η ώρα μετά το μεσημεριανό γεύμα, όπου όλοι είναι πλήρεις. Λίγο αργότερα όμως... έρχεται η επιθυμία για ένα σοκολατένιο γλύκισμα.
Η θέα, η μυρωδιά ακόμη και ο ήχος της λέξης «τούρτα» διεγείρουν τα κυκλώματα ανταμοιβής και ευχαρίστησης του εγκεφάλου, ενώ επίσης ενεργοποιούν τα κέντρα μνήμης και τους σιελογόνους αδένες. Διάφορες μελέτες έχουν καταφέρει να κατανοήσουν τα διάφορα κίνητρα που οδηγούν στην κατανάλωση φαγητού. Ακόμα και ο Σωκράτης, συμβούλευε ότι «πρέπει να τρώμε για να ζούμε, όχι να ζούμε για να τρώμε».
Σήμερα, οι επιστήμονες χρησιμοποιούν εξελιγμένες τεχνολογίες απεικόνισης του εγκεφάλου, για να κατανοήσουν πώς το δέλεαρ του νόστιμου φαγητού μπορεί να ανατρέψει τη φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού σε μηχανισμό όπου ρυθμίζει την πείνα και τον κορεσμό. Αυτή η μορφή πείνας ονομάζεται «ηδονιστική» έναντι της «ομοιοστατικής» πείνας.
Σε μια μελέτη που παρουσιάστηκε αυτή την εβδομάδα στο Διεθνές Συνέδριο Παχυσαρκίας στη Στοκχόλμη, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Columbia της Νέας Υόρκης παρουσίασαν εικόνες από κέικ, τούρτες, πίτες, τηγανιτές πατάτες και άλλα υψηλής θερμιδικής αξίας τρόφιμα σε 10 παχύσαρκες γυναίκες και 10 μη παχύσαρκες γυναίκες και οι αντιδράσεις του εγκεφάλου τους παρακολουθούνταν σε απεικονιστική εξέταση - fMRI scans.
Στις παχύσαρκες γυναίκες, οι εικόνες προκάλεσαν μια ισχυρή απάντηση σε ένα σημείο του εγκεφάλου (VTA), ένα μικρό σημείο στο μεσεγκέφαλο όπου απελευθερώνεται η ντοπαμίνη, ένα χημικό συστατικό το οποίο σχετίζεται με την επιθυμία. Οι εικόνες επίσης δραστηριοποιούσαν ένα μέρος του εγκεφάλου που εμπλέκεται στο σχεδιασμό της ανταμοιβής και ευχαρίστησης.
Παρόμοιες εγκεφαλικές αντιδράσεις σημειώθηκαν σε παχύσαρκα άτομα, ακόμη και όταν οι ερευνητές απλώς είπαν τη φράση «τούρτα σοκολάτας», αλλά όχι όταν είδαν ή άκουσαν για τρόφιμα χαμηλότερης θερμιδικής αξίας όπως το λάχανο και τα κολοκυθάκια. Οι αντιδράσεις ήταν πολύ λιγότερο έντονες σε μη παχύσαρκα άτομα.
Σε μία έρευνα του Πανεπιστημίου Yale σε 13 υπέρβαρα και 13 άτομα με φυσιολογικό βάρος παρατηρήθηκαν οι αντιδράσεις του εγκεφάλου τους με fMRI scans στην οσμή και στη γεύση milkshakes σοκολάτας ή φράουλας.
Οι υπέρβαροι ασθενείς είχαν έντονες αντιδράσεις από τα τρόφιμα σε ένα συγκεκριμένο σημείο του εγκεφάλου, αμυγδαλή -το συναισθηματικό κέντρο του εγκεφάλου-, ανεξάρτητα από το αν ήταν πεινασμένοι ή όχι.
Στα άτομα με φυσιολογικό βάρος παρατηρήθηκε διέγερση στο σημείο εκείνο του εγκεφάλου μόνο όταν πεινούσαν. Η επικεφαλής ερευνήτρια της παραπάνω έρευνας Dana Small κατέληξε στο συμπέρασμα ότι αν κάποιος έχει φυσιολογικό βάρος οι ομοιοστατικοί μηχανισμοί του λειτουργούν και ελέγχουν αυτή τη περιοχή του εγκεφάλου, όμως στα υπέρβαρα άτομα υπάρχει κάποια δυσλειτουργία στην ομοιοστατική λειτουργία, με αποτέλεσμα ακόμη και αν δεν πεινούν, να είναι ευάλωτοι σε αυτά τα εξωτερικά ερεθίσματα πείνας.
Η παχυσαρκία επίσης αδρανοποιεί τη δράση της λεπτίνης, μιας ορμόνης που εκκρίνεται από τον λιπώδη ιστό και ενημερώνει τον υποθάλαμο σχετικά με το πόση ενέργεια έχει αποθηκεύσει το σώμα. Η λεπτίνη θα πρέπει να λειτουργεί ως «φρένο» κατά της υπερκατανάλωσης τροφής, και αυτό κάνει σε άτομα με φυσιολογικό βάρος. Αλλά οι περισσότεροι παχύσαρκοι άνθρωποι έχουν αυξημένα επίπεδα λεπτίνης, και για κάποιο λόγο το μυαλό τους αγνοεί τα σήματα για αναστολή επιπλέον λήψης τροφής.
Ο μόνος τρόπος που έχουν για την εξουδετέρωση αυτής της ισχυρής προδιάθεσης αλλά και διατήρηση του απολεσθέντος βάρους είναι η τροποποίηση της διατροφικής συμπεριφοράς, με ισορροπημένη και συγκρατημένη πρόσληψη τροφής αλλά και συστηματική άσκηση.
ΤΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ STATUS ΚΑΤΕΒΑΣΕ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΓΙΑ
iPhone/iPad ΔΩΡΕΑΝ ΑΠΟ ΕΔΩ ANDROID ΔΩΡΕΑΝ ΑΠΟ ΕΔΩ
