Παρά τα γιγάντια άλματα που έχουν γίνει από την επιστήμη στις τελευταίες δεκαετίες, απομένει να αναδυθεί μια περιεκτική εξήγηση για το τι ακριβώς μας συμβαίνει όταν πεθαίνουμε. Ταυτόχρονα, περισσότερη έρευνα από ποτέ άλλοτε έχει γίνει σχετικά με τις επιθανάτιες εμπειρίες, αυτές τις προσωρινές, σχεδόν υπερφυσικές εμπειρίες που έχουν αναφέρει εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι ότι τις έχουν νιώσει στις όχθες του θανάτου. Αυτός ο σχεδόν οξύμωρος συνδυασμός προόδου και έλλειψής της έχει ως συνέπεια την εμφάνιση τα τελευταία χρόνια μιας ποικιλίας θεωριών. Παρακάτω παρουσιάζεται μια γρήγορη ματιά για κάποιες από αυτές.
Υπάρχει μεταθανάτιος ζωή
Ο Δρ. Eben Alexander υπήρξε νευροχειρούργος και καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ για 25 χρόνια. Το 2008, αντιμετώπισε μια εξαιρετικά σπάνια μορφή βακτηριακής μηνιγγίτιδας και έπεσε σε βαθύ κόμμα.
Μετά από επτά ημέρες που είχε πρακτικά εγκεφαλικό θάνατο, ο Δρ. Alexander συνήλθε από το κόμμα, πραγματικά άθικτος. Οι αναμνήσεις του από το κόμμα ποικίλουν από ένα όραμα ενός σκοτεινού καφέ μέχρι ένα ταξίδι μέσα από τον “πυρήνα’, όπου αντιμετώπισε τη θέα του θεού. Όταν ξύπνησε είχε συνειδητοποιήσει πως υπήρχε μια άλλου είδους ύπαρξη πέρα από αυτή που ήξερε και μελετούσε.
Οι περισσότεροι επιστήμονες θεωρούν ότι «όταν ο εγκέφαλος πεθαίνει, αυτό συμβαίνει και στο νου ή ψυχή ή εαυτό». Αλλά η εμπειρία του Δρ. Alexander δείχνει ότι αυτό δεν είναι όλη η αλήθεια, πώς είναι δυνατόν να πεθαίνει η ψυχή μαζί με τον εγκέφαλο όταν τη στιγμή που κάποιος είναι εγκεφαλικά νεκρός έχει μια πλούσια πνευματική εμπειρία;
Ο νους μπορεί να λειτουργήσει χωρίς το φυσικό σώμα
Ο Δρ. Bruce Greyson, ψυχίατρος στο Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια, είναι ένας από τους σημαντικότερους ειδικούς στις επιθανάτιες εμπειρίες, έχοντας μελετήσει πάνω από 100 περιπτώσεις επεισοδίων κοντά στο θάνατο. Από τη δουλειά του έμαθε ότι αρκετοί ασθενείς αφηγούνται τη βίωση ενός αισθήματος ειρήνης, αγάπης και αίσθησης αποχώρησης από το φυσικό σώμα. Κάποιες φορές υπήρχαν ακόμα και συναντήσεις με θεότητες ή με αποθανόντα αγαπημένα πρόσωπα.
Αν και οι περισσότεροι επιστήμονες αποπέμπουν τέτοιες “εμπειρίες” ως τίποτε περισσότερο από ψευδαισθήσεις που πυροδοτούνται όταν ο εγκέφαλος βρίσκεται κάτω από φοβερή πίεση, ο Greyson πιστεύει ότι αυτές οι επιθανάτιες εμπειρίες υποδηλώνουν ότι ο νους μπορεί στην πραγματικότητα να λειτουργήσει χωρίς το φυσικό σώμα. Όπως και ο Δρ. Alexander, λέει ότι αυτή η “απίστευτα φωτεινή” εμπειρία συμβαίνει συχνά όταν ο εγκέφαλος κλινικά δεν λειτουργεί.
Δεν πεθαίνουμε ποτέ πραγματικά
Ο Robert Lanza, ο επιστήμονας που ανέπτυξε τη θεωρία του Βιοκεντρισμού (Biocentrism), ισχυρίζεται ότι εφόσον ο χώρος και ο χρόνος υπάρχουν μονάχα ως εργαλεία για να καταλαβαίνουμε τον κόσμο γύρω μας, χωρίς τη συνείδηση ο χώρος και ο χρόνος δεν υπάρχει και συνεπώς στην πραγματικότητα ποτέ δεν πεθαίνουμε. Χωρίς την στερεά ύπαρξη του χρόνου, μπορεί να πάρει κανείς οποιαδήποτε στιγμή του χρόνου, είτε το παρελθόν είτε το μέλλον, ως το νέο πλαίσιο αναφοράς. «Ο θάνατος είναι μια επανεκκίνηση που οδηγεί σε όλες τις λανθάνουσες δυνατότητες».
Οι ιδέες αυτές του Lanza είναι στενά δεμένες με τη θεωρία που έχει εισηγηθεί, σύμφωνα με την οποία, η ζωή και η βιολογία είναι κεντρικές έννοιες στην ύπαρξη, στην πραγματικότητα και στον κόσμο και αυτό που συμβαίνει είναι ότι η ζωή δημιουργεί το σύμπαν και όχι το σύμπαν τη ζωή. Σύμφωνα με τον Βιοκεντρισμό, οι σύγχρονες θεωρίες για τον φυσικό κόσμο δεν λειτουργούν και δεν θα μπορέσουν να λειτουργήσουν εάν δεν εξηγήσουν πλήρως τη ζωή και τη συνείδηση.
Δε συμβαίνει τίποτε το “φανταστικό”
Σαν πολλούς από την επιστημονική κοινότητα, ο Δρ. Wendy Wright, νευρολόγος από το Πανεπιστήμιο Emory, πιστεύει ότι οι επιθανάτιες εμπειρίες είναι καθαρά ένα αποτέλεσμα της απελευθέρωσης ενδορφίνης στον εγκέφαλο. «Έτσι όταν απελευθερώνονται αυτές οι χημικές ουσίες, αυτά τα διαφορετικά είδη φαινομένων μπορούν να συμβούν: ένα άτομο μπορεί να δει ένα φως, ή να βιώσει μια αίσθηση ειρήνης ή ηρεμίας. Να νιώσουν ότι περιβάλλονται από αγαπημένα πρόσωπα.» Τέτοια οράματα, αν και εν δυνάμει ανακουφιστικά για το άτομο, δεν είναι τίποτε περισσότερο από κόλπα του εγκεφάλου, σύμφωνα με τον Δρ. Wright.
